Wat zijn de linken tussen de wetenschappelijke zelfdeterminatietheorie en verbindende communicatie

Toen ik 22 was, hoorde ik voor de eerste keer van de zelfdeterminatietheorie. Toen ik 35 was, al twee kinderen had, en een beetje vastliep in mijn aanpak naar hen toe, maakte ik voor de eerste keer kennis met de verbindende communicatie.

Het duurde nog 2 jaar voor ik inzag dat beiden eigenlijk exact over hetzelfde gaan. Voor mij is de zelfdeterminatietheorie (ZDT) eigenlijk de wetenschappelijke onderbouw van verbindende communicatie (NVC, Non Violent Communication).

Ik vat hier kort mijn 5  eerste inzichten samen.

1. Verbindende communicatie (NVC) is veel meer dan communicatie

Het is een manier van leven, een manier om naar jezelf en anderen te kijken. Telkens de andere jou raakt of kwetst, kan je hier met je giraffenbril naar kijken, en op zoek gaan naar welke behoefte, welke waarde diep in jou geraakt werd. Elke confrontatie is op deze manier een cadeau dat je dichter bij jezelf brengt.

Vaak zijn hier geen woorden voor nodig.

2. Het verschil tussen behoefte en strategie is nog steeds zo moeilijk

“Ik heb die opleiding nodig”. Is dit een behoefte of een strategie? Veel mensen antwoorden hier: die persoon uit toch duidelijk zijn behoefte, hij heeft een opleiding nodig. Wel neen, deze persoon uit een strategie. Zijn behoefte is ‘ik wil leren, groeien’ en deze opleiding kan me hierbij helpen.

“Als je een discussie of conflict van strategisch naar behoefteniveau kan brengen, is het op 20 minuten opgelost “

3. Over behoeften wordt niet gediscuteerd, over strategieën wel.

“Ik heb honger” zeg ik tijdens een workshop. Instemmende blikken, en mensen kijken op hun horloge, het is inderdaad bijna 13u, de tijd is voorbij gevlogen.

Hier uit ik mijn behoefte, en dit is helemaal ok.

Waar het vaak misloopt, is dat we denken onze behoefte te uiten, terwijl we eigenlijk onze (lievelings-) strategie uitspreken: “Ik wil nu een broodje eten”. Als ik dit zou zeggen tijdens een workshop, dan kan er al wel eens discussie ontstaan. Maar door het uiten van de behoefte, creëer je net meer verbinding, en kan je samen op zoek gaan naar een strategie om deze behoefte te vervullen.

En heel interessant, er zijn steeds verschillende strategieën mogelijk. Je kan de workshop stoppen en in lunchpauze gaan, een koekje eten, denken dat je aan het vasten bent, een cola drinken, enz. 

De uitdaging is om een gesprek, als je ziet dat je op het niveau van oplossingen zit, elke keer weer opnieuw, naar die diepere laag te brengen. De laag eronder, de laag van ‘behoeften’.  

4. We hebben allemaal dezelfde behoeften, maar onze strategieën om ze te vervullen, zijn anders.

En dit geldt zowel voor onze fysieke als voor onze psychologische behoeften. Sommige mensen leren graag bij door een boek te lezen, anderen verkiezen een online training, nog anderen gaan voor de deep dive in een 5 daagse cursus. Verschillende strategieën, allemaal even waardevol om de behoefte aan ‘competentie’ te vervullen.

“We hebben allemaal honger, maar wat we eten, verschilt”

Het besef dat we allemaal op een dieper niveau gelijk zijn, doordat we dezelfde behoeften hebben, zowel fysiek als psychologisch, kan heel verbindend werken. Gelijk welke leeftijd, cultuur, achtergrond, opvoeding, enz. we hebben allemaal honger en dorst. En we willen allemaal leuke relaties met anderen, en we willen allemaal bijleren…

Maar toch zijn we heel verschillend. En dit komt niet omdat we andere behoeften hebben, maar omdat we andere strategieën inzetten om deze te vervullen. De ene eet een fruit met yoghurt, de andere een boterham met choco. Twee verschillende strategieën om dezelfde behoeften aan ‘honger’ te vervullen. 

5.  We kunnen elke behoefte door oneindig veel strategieën vervullen.

Maar soms zien we maar één strategie, onze lievelingsstrategie. Als we dorst hebben, kunnen we water drinken, thee, melk, wijn, bier, enz.

Als we connectie zoeken, kunnen we iets gaan drinken, een gesprek starten op whatsapp, een belletje doen, bij iemand binnenspringen, enz.

Vaak starten we bij de strategie, en we verwarren deze met onze behoefte. ‘ik heb een tas thee nodig”. Je behoefte is niet thee, je behoefte is dorst. En een glas water kan die behoefte ook vervullen. Maar misschien speelt er meer, misschien heb je ook behoefte aan connectie, en een tas thee zetten speelt eerder daarop in. Boeiend, niet? De vloeiende beweging tussen onze behoeften. I love it.

“Om echt verbindend te communiceren, heb je vaak geen woorden nodig”