Kunnen collega's ook motiveren?
Dat ABC vervulling op je werk belangrijk is, hoeft geen verder betoog. Maar wie kan, op je werk, je ABC vervullen? Vaak wordt de verantwoordelijkheid nogal eenzijdig bij de leidinggevende gelegd. En dit klopt voor een deel: als leidinggevende heb je zeker impact op het ABC van je medewerkers. Maar stel je nu even voor dat je een fantastische baas hebt, terwijl je het niet goed kunt vinden met je collega’s? Je vertrouwt hun niet, kan niet met hen praten, hebt geen goede band met hen. Je ABC zal hierdoor gefrustreerd geraken, en hoe positief de impact van je baas ook is, floreren zal je niet.
Sociale steun vervult ons ABC
Sociale steun van collega’s is een van de belangrijkste factoren om enthousiast te zijn over je werk. Het is zelfs de belangrijkste buffer voor burn-out bij hoge werkdruk, conflicten en onduidelijkheden.
Vooral samen kunnen praten over iets betekenisvols en je begrepen en geapprecieerd voelen, zorgt voor échte verbinding.
Samen leuke dingen doen of gewoon al bij elkaar rondhangen levert zeker al een bijdrage, maar de diepere emotionele steun heeft het sterkste effect. Als je bij anderen terecht kan met je vragen en bezorgdheden, zonder dat zij oordelen, ondersteunt dit niet alleen je verbinding (B) maar ook je behoefte aan autonomie (A). Collega’s die net als jij weleens zeuren over moeilijke opdrachten of een lastige baas, zorgen ervoor dat je je minder onzeker voelt over waarom het bij jou niet van een leien dakje loopt. En wanneer collega’s je helpen om je werk tot een goed einde te brengen, leer je bij en voel je je meer competent (C).
Het positieve effect van sociale steun blijft niet beperkt tot diegene die sociale steun krijgt. Ook wie sociale steun geeft, vaart er wel bij.
In een studie bij Nederlandse politieagenten bleek dat agenten die steun gaven, zelf ook enthousiaster werden over hun werk, zeker wanneer ze die steun gaven in emotioneel moeilijke tijden.
Maar steun geven en krijgen, is niet altijd zonder risico.
In het onderzoek bij de politieagenten kwamen de positieve gevolgen vooral tot uiting wanneer de ontvanger van de steun zelf ook openstond voor deze hulp. Het was belangrijk dat ze het niet zagen als een teken van zwakte, bemoeizucht of een aanval op hun zelfwaarde en persoonlijkheid. De collega die het altijd beter weet, kan net je competentie (C) ondermijnen in plaats van versterken. Dan zal sociale steun eerder je ABC frustreren in plaats van bevredigen.
Collega’ kunnen op 3 manieren sociale steun geven
- De eerste manier is enkel door aanwezig te zijn
Kunnen werken in een ruimte waar ook anderen aanwezig zijn, kan motiverend zijn. Alleen al de aanwezigheid van anderen stimuleert dan om ook zelf geconcentreerd aan de slag te gaan. Consultants en schrijvers zoeken een koffiebar waar ze ongestoord, maar met wat menselijk geroezemoes op de achtergrond, kunnen werken. En sommige medewerkers gaan graag naar kantoor om daar met gesloten deuren in de nabijheid van anderen te kunnen werken.
- Ook de virtuele aanwezigheid van collega’s kan al tellen.
Zo is het bijvoorbeeld veel leuker om, ook al is het vanop afstand, met twee aan een project of artikel te werken, dan alleen. Af en toe eens mailen over je vooruitgang, en weten dat de andere er ook mee bezig is, geeft je HQ-motivatie een boost. Medewerkers die van thuis uit werken, whatsappen tussendoor, om zo met anderen in contact te blijven. De aanwezigheid van anderen hoeft dus niet altijd fysiek te zijn.
- Uiteraard is het niet altijd fijn of efficiënt om samen in dezelfde ruimte te werken.
Denk maar aan landschapskantoren waar bellende collega’s eerder stoorzenders zijn dan motiverend achtergrondgeluid. En je staat wellicht niet te springen voor een virtuele koffie over koetjes en kalfjes wanneer je een belangrijke deadline hebt. Als er geen rekening wordt gehouden met je andere behoeften en bezorgdheden, geraakt je behoefte aan autonomie (A) gefrustreerd. Zo kan geen échte verbinding ontstaan (B). Die ontstaat pas wanneer er wederzijds aandacht is voor elkaars behoeften.
- Collega’s bieden ook instrumentele hulp
Collega’s kunnen je helpen met advies, praktische ondersteuning en informatie, of zelfs door je taken even over te nemen. Google weet raad, maar collega’s geven vaak nog veel beter advies, diepgaander en met meer oog voor de context. Instrumentele hulp van collega’s is niet alleen leuk, maar helpt je ook om het werk beter of sneller gedaan te krijgen.
- Collega’s bieden ook emotionele hulp.
Het spreekwoord “Gedeelde smart is halve smart. Gedeelde vreugde is dubbele vreugde” wijst op het belang van emotionele hulp. Je emoties delen met anderen werkt bevrijdend: negatieve emoties worden verlicht en positieve emoties versterkt. “Net een vervelende klant bediend? Even stoom aflaten bij je baas doet deugd!”, “Een project afgerond: een feestje met de collega’s geeft dubbele vreugde.”, “Een offerte die niet wordt goedgekeurd? Dan komen er chocolaatjes op tafel om de pijn te verzachten!” Uiteraard kan het soms fijn zijn om zelfs bij persoonlijke problemen even je hart te luchten bij collega’s. Misschien bieden ze je zelfs een nieuw perspectief op je situatie.
Kan je mekaar echt kennen in een werkcontext?
Een interventiestudie toont aan van wel! Collega’s kunnen elkaars positieve kanten leren waarderen en de mindere kanten erbij nemen, wat hun ABC en dus hun HQ-motivatie ten goede komt. In deze studie leerden Zweedse bankiers en vastgoedspecialisten elkaar beter kennen op het vlak van karakter en gedrag en hun HQ-motivatie steeg.
Maar ook andere interventies kunnen helpen. Alles wat bijdraagt aan echte, authentieke contacten, elkaar beter leren kennen, openheid, aandacht en empathisch luisteren, kan een troef zijn. Zo kan je op een gezonde manier sociale steun aanbieden en ontvangen. Binding en écht contact zitten vaak in kleine dingen.
De band met je collega’s hoeft dus niet oppervlakkig te blijven.
De babbel maandagochtend over je weekend kan zeker. Maar het is ook een meerwaarde als je echt een persoonlijke band kan opbouwen met (sommige van) je collega’s en je jezelf kan blootgeven. Wanneer er ruimte is om te praten over die moeilijke relatie met de baas, je scheiding of problemen met je kinderen, dan is échte emotionele steun heel dichtbij.
